29 mei 2020 Tijdelijke bescherming van particulieren tegen beslag tijdens de COVID-19 crisis

We hoeven het wellicht niet meer te herhalen: de COVID-19 crisis heeft een buitengewone impact op elk van ons, waarbij zowel ondernemingen, alsook particulieren geconfronteerd worden met financiële moeilijkheden. Er werden daarom reeds tal van maatregelen uitgevaardigd om de gevolgen van deze COVID-19 crisis te verzachten.

Voor ondernemingen werden reeds op 24 april 2020 tijdelijke beschermingsmaatregelen tegen o.a. beslag en faillietverklaring voorzien. (zie onze eerdere nieuwsbrief)

Bij wet van 20 mei 2020 (gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 29/05/2020) werd nu ook voorzien in een tijdelijke bescherming van particulieren tegen bepaalde vormen van beslag.

• Wie wordt er beschermd?

De nieuwe beschermingsmaatregelen hebben een eenvoudig toepassingsgebied. Zij zijn van toepassing op elke natuurlijke persoon die geen onderneming is (zijnde dus een particulier of elke mens van vlees en bloed die geen zelfstandige beroepsactiviteit uitoefent).

Hieraan worden geen bijkomende voorwaarden gesteld. Zo dient er bijvoorbeeld – in tegenstelling tot wat is voorzien in de gelijkaardige beschermingsmaatregel voor ondernemingen – geen sprake te zijn van financiële problemen en/of geen oorzakelijk verband tussen deze problemen en de COVID-19 pandemie.

• Wat houdt de tijdelijke bescherming in?

Particulieren-schuldenaars genieten bescherming tegen hun schuldeisers, in de vorm van een tijdelijke opschorting van bepaalde vormen van beslag:

• Vooreerst wordt de particulier – schuldenaar tijdelijk beschermd tegen een uitvoerend beslag op het onroerend goed waar hij zijn woonplaats heeft. Dit betekent dat enerzijds geen nieuw uitvoerend beslag meer kan worden gelegd op deze woning en anderzijds ook reeds gelegde uitvoerende beslagen op deze woning worden geschorst. Deze anti-beslagmaatregel geldt wel enkel voor het onroerend goed waar de schuldenaar zijn hoofdverblijfplaats heeft. Indien de schuldenaar nog andere onroerende goederen mocht hebben (bijv. een tweede verblijf, een opbrengsteigendom, enz.), dan kan zijn schuldeiser hierop wel uitvoerend beslag leggen en deze wel gedwongen doen verkopen. Bewarend beslag op onroerend goed blijft wel steeds mogelijk; echter bij bewarend beslag behoudt de schuldenaar doorgaans het bezit en het genot van het goed onder beslag.

• Daarnaast kan tegen een particulier-schuldenaar ook geen uitvoerend, noch bewarend derdenbeslag dat de betaling van een geldsom tot voorwerp heeft, gelegd worden. Derdenbeslag is beslag in handen van een derde-schuldenaar, zoals bijv. bankbeslag (beslag in handen van de bank van de schuldenaar), loonbeslag (beslag in handen van de werkgever van de schuldenaar), beslag op een belastingteruggave (beslag in handen van de fiscus), etc.

De wet voorziet in een aantal uitzonderingen, waarbij de beschermingsmaatregelen niet van toepassing zijn en dus beslag mogelijk blijft. Dit is onder meer het geval wanneer het beslag gebeurt :

• in het kader van de onderhoudsverplichtingen tussen ouders en kinderen of tussen (ex)echtgenoten (alimentatiebeslag),
• bij de invordering van een strafrechtelijke, administratie of fiscale geldboete of uit hoofde van belastingen, voorheffingen, etc.

Daarnaast blijft beslag en verkoop ook mogelijk wanneer de schuldenaar zelf hiermee instemt, bijv. omdat de schuldenaar zelf wil dat de woning waarop uitvoerend beslag ligt, snel verkocht wordt ter aanzuivering van zijn schulden. De intresten op schulden zijn immers niet geschorst en blijven dus lopen …

• Voor welke periode geldt de tijdelijke bescherming?

De beschermingsmaatregelen gelden vanaf 30 mei 2020 (de dag volgende op de bekendmaking van de wet in het Belgisch Staatsblad).

De maatregelen zullen net als de hoger vermelde bescherming voor onderneming, voorlopig gelden tot en met 17 juni 2020. De einddatum kan worden verlengd bij Koninklijk Besluit teneinde rekening te houden met de duurtijd van de maatregelen genomen met het oog op de strijd tegen de COVID-19-pandemie.

• Wat te doen indien u geconfronteerd wordt met een beslag of een verderzetting van een beslag?

Wordt u als particulier in voormelde periode geconfronteerd met een beslag of een verderzetting van een beslag (bijv. veiling), overweeg dan zorgvuldig of u zich wil beroepen op de tijdelijke bescherming, dan wel of u daarmee in uw eigen belang akkoord kan gaan.

Indien u zich wil beroepen op de tijdelijke bescherming, meldt dit dan zo snel als mogelijk schriftelijk aan uw schuldeiser en/of zijn gerechtsdeurwaarder of notaris. Indien u dit niet meldt, zou dit zwijgen immers wel eens beschouwd kunnen worden als een instemming …