09 februari 2021 Wettelijk kader voor Covid-19-telethuiswerk

De Nationale Arbeidsraad heeft op 26 januari 2021 cao nr. 149 in het leven geroepen die een specifiek kader creëert voor telewerk dat aanbevolen of verplicht is ingevolge de Covid-19-crisis.

Zo voorziet de cao o.m. dat afspraken worden gemaakt rond arbeidsduur, bereikbaarheid, werklast, controle op het telewerk, bescherming van bedrijfsgegevens en welzijn van de werknemer.

Het uitgangspunt van de cao is dat de telewerker dezelfde rechten en plichten inzake arbeidsvoorwaarden geniet dan die worden toegepast wanneer de werknemer op de bedrijfslocatie van de werkgever werkt.

Het eerste luik van de cao nr. 149 bevat een aantal principes en een referentiekader waarmee ondernemingen rekening moeten houden bij het maken van afspraken rond telewerk ten tijde van Covid-19.

Voor elke telewerker moeten afspraken gemaakt worden over:

• de terbeschikkingstelling door de werkgever van de voor het telewerk benodigde apparatuur en technische ondersteuning, bijvoorbeeld de terbeschikkingstelling van een draagbare computer;
• in geval van gebruik van de eigen apparatuur van de telewerker, de vergoeding of betaling door de werkgever van kosten inzake installatie van relevante informaticaprogramma’s, gebruiks-, werkings-, onderhouds- en afschrijvingskosten;
• de bijkomende verbindingskosten.

De telewerker organiseert zelf zijn of haar werk binnen het kader van de in de onderneming geldende arbeidsduur.

Afspraken dienen te worden gemaakt over de bereikbaarheid en onbereikbaarheid van de telewerker die bestaan uit de ogenblikken waarop of de periodes tijdens welke de telewerker te bereiken moet zijn of niet te bereiken is.

De werkbelasting en prestatienormen van de telewerker dienen dezelfde te zijn als deze die worden toegepast wanneer de telewerker op de bedrijfslocatie van de werkgever werkt.

Daarnaast wijst de cao nr. 149 op de mogelijkheid van de werkgever om op gepaste en proportionele wijze controle uit te oefenen op de resultaten en/of de uitvoering van het werk.

De bescherming van de gegevens van de onderneming die door de telewerker voor professionele doeleinden worden gebruikt en verwerkt, moet gewaarborgd zijn. De werkgever dient de telewerker te informeren omtrent de regels van de onderneming inzake de bescherming van gegevens en in het bijzonder omtrent de beperkingen en sancties ten aanzien van het gebruik van IT-apparatuur en -tools.

De nieuwe cao nr. 149 bevat ook een luik betreffende het beleid voor welzijn op het werk.

De werkgever moet zijn telewerkers informeren over de preventiemaatregelen met betrekking tot de aanpassing van de werkpost, het goede gebruik van de beeldschermen en beschikbare ondersteuning op vlak van techniek en informatica.

Daarnaast moet de werkgever de telewerkers ook de namen en contactgegevens meedelen van de direct leidinggevende, de preventieadviseurs bevoegd voor arbeidsveiligheid, arbeidsgeneeskunde en psychosociale aspecten van de interne of externe preventiedienst, en desgevallend van de vertrouwensperso(o)n(en). De telewerkers kunnen hen dan op gepaste manier contacteren door bv. het versturen van foto’s of videoconferenties. Waar nodig kunnen dan aanpassingen aan de arbeidspost voorgesteld worden.

Verder voorziet de cao nr. 149 dat de werkgever passende maatregelen moet nemen om de verbondenheid van de telewerkers met de onderneming te behouden en dient er bijzondere aandacht geschonken te worden aan de ‘kwetsbare telewerkers’, zijnde de werknemers die bijv. door hun persoonlijke situatie, gezins- en/of huisvestingssituatie tijdens het telewerk met bijkomende spanningen te maken hebben.

Wat betekent dit alles nu concreet voor u als ondernemer?

Als u vóór 1 januari 2021 in uw onderneming reeds een beleid had uitgewerkt rond telewerk, dan hoeft u niets meer te doen. Dit beleid blijft van toepassing.

Als u op 1 januari 2021 nog geen regels had opgesteld inzake occasioneel of structureel telewerk, dan dient u verplicht rekening te houden met deze nieuwe cao.

De afspraken kunnen worden vastgelegd in een ondernemings-cao, het arbeidsreglement, een individueel akkoord, maar evengoed in een telewerkpolicy. De cao nr. 149 benadrukt dat de afspraken op een flexibele manier tot stand moeten kunnen komen en uitdrukkelijk moeten worden gecommuniceerd, bijv. via intranet, e-mail of een digitale vergadering.

Ten slotte benadrukken wij dat de cao slechts een tijdelijk karakter heeft en hoe dan ook buiten werking treedt op 31 december 2021. In het advies van de NAR wordt verduidelijkt dat deze cao ook vroeger kan vervallen indien de maatregel tot verplicht of aanbevolen telewerk door de overheid vóór 31 december 2021 zou worden opgeheven.

Indien u verder vragen heeft en/of wij u kunnen bijstaan bij de opmaak van de benodigde documenten in het licht van voornoemde cao nr. 149 kan u steeds contact opnemen met onze specialisten arbeidsrecht.